Melanositlerde kansere dönüşme mekanizması tam olarak hala anlaşılamamıştır.

Risk faktörleri şunlardır:

1. Ben(Nevüs )değişikliği (%80)
2. Xeroderma pigmantosum
3. Açık ten cilt
4. Aşırı güneş maruziyeti
5. Ailesel atipik mole-melanom sendromu (FAMM)
6. Atipik ben(nevüs)
7. Eski Malign melanom
8. Birinci derece akrabalarda Malign melanom varlığı.

Tanıda en önemli faktör gerçek pigmente lezyonların bilinmesi ve bunların potansiyel zararlarının farkında olunmasıdır. Bu da iyi bir gözlem ve dikkatli gözlem gerektirir.

Toplumun Malign melanom konusunda bilinçlendirilmesi ve sürekli tarzda eğitimi önem arzetmektedir. Pigmente lezyonların görünüşü ve değişiklikler hakkında toplum ve hekimler uyanık olmak zorundadır.

Eğer hastalar ve hekimler akut dönemde bu lezyonların farkına varamazlarsa, tanıda aşırı gecikme olacaktır. Bu gecikmede hastalığın tedavisinde ciddi sıkıntılara yol açacaktır.

Malign melanom tipik olarak sarı saçlı, mavi gözlü ve kolayca güneş yanığına meyilli topluluklarda görülür. Malign melanom en sık baş-boyun bölgesinde görülür. Vücudun %9 ‘unu oluşturan bu bölgede Malign melanom’nın %15-30’u oluşur.

İkinci en sık bölge kol ve bacaklardadır. Alın ve yanaktaki melanosit oranı diğer alanlardan 2-3 kat fazladır. Malign melanom daki bu görülme sıklığı oranlarındaki artmaya rağmen 5 yıllık hayatta kalma oranlarında iyileşme görülmüştür.

Doğumsal ve edinsel olarak pek çok sayıda çeşit leke ve ben( nevüs) vardır. Bu lezyonların şekli, boyutu ve renginde değişme, ülserasyon veya kanamanın gelişmesi, bölgesel şişlik veya metastaz gelişimi gibi konularda şüphe edilirse, tanısal girişimlere başvurulmalıdır.

Eğer bir lezyon hakkında şüphe varsa biyopsi yapılması gerekir. Lezyonun pozisyonu, karakteri ve büyüklüğü ile uyumlu olarak kazıma, punch, insizyonel ve eksizyonel biyopsi uygulanabilir.

Patologlar daha çok insizyonel ve eksizyonel biyopsileri tercih ederler.

Malign melanom nın iki ayrı büyüme fazı vardır.

Radial büyüme (İntraepitelyal=yüzeyel yayılım) yataydır ve dermoepidermal bileşkeye invazyon olmaz.

Vertikal büyümede (İntradermal=cilt derinliğine) ise invazyon mevcuttur.

Tanıda en büyük ilerleme 1967’de Clark’s tarafından invazyon(tutulum) seviyesinin identifikasyonu ve 1970’de Breslow’s tarafından melomanının kalınlığının ölçülmesi ile olmuştur.

Bu kantitatif kriterler daha uygun bir evreleme ve sınıflandırma sistemi sağlamış, prognoz ve tedavi yaklaşımlarını direk olarak etkilemiştir.

Clark tarafından epitelyumda 5 anatomik seviye identifiye edilmiştir. Bunların herbiri Malign melanom da farklı klinik davranışa yol açmaktadır.

Baş-boyunun farklı bölgelerinde derinin kalınlığı farklılık göstermektedir ve buda tedavi yaklaşımında önemli olmaktadır.

Seviye I. sadece epidermisi içerir ve 0,5-0,75mm kalınlığındadır.

Seviye II basal hücre tabakasıdır (0.75mm-1.5mm).

Seviye III papiller dermisi tutar (1.5-2mm).

Seviye IV içinde retikuler dermis vardır ve 2-4 mm kalınlığındadır.

Seviye V subkutanöz dokuları içerir ve kalınlığı 4 mm’den fazladır.


Epidermisin bütün Malign melanomları kürabldır. Tümör boyutu ve seviyesinde artma ile lokal rekürrens, rejyonel metastaz ve sistemik yayılım olasılığındaki artma paralel olarak seyreder.

Tümörün evrelendirmesinin yapılması klinik yaklaşım açısından oldukça önemlidir ve klinik bulgular ile oluşacak yanlış veya eksik değerlendirmenin önüne geçilebilir.

Genellikle Evre I yalnızca primer Malign melanoma olarak görülür. Evre II rejyonel metastaz ve Evre III sistemik yayılım gösterir.

Bu kategoriler tabiki büyüklük, derinlik, lokal rekürrens, bölgesel lenf nodu durumu, kontrlateral metastaz ve sistemik yayılım durumuna göre alt bölümlerede

Malign melanom çoğunlukla prekürsör melanotik nevüsten kaynaklanır.

Klinik belirtilerin ABCD’si: Asymmetry, Border irregularity (düzensiz kenar), Color veriegation (pigmantasyon çeşitliliği), Diameter of lesion (lezyon çapının 6 mm’den büyük olması).

Primer cilt melonoma 4 klinik tipe ayrılabilir:

1. Yüzeysel dağılım gösteren tip (SSM): Malign melanomaların %70’i bu tiptedir. Düzensiz, asimetrik kenarlı, renk çeşitliliği fazla, 6-8 mm boyutlu olup kadın ve erkeklerin vücutlarının arka üst kısımlarında, kadınların el ve ayaklarının uç kısmında sıklıkla görülür.Bkz resimler

2. Nodüler tip(NMM): %15-30’unu oluşturur. Deriden hafif yüksek koyu kahve renkli, siyah papüler ya da nodül ülsere dönüşebilirler, hatta kanayabilir. Sıklıkla ayak ve gövdede görülür.Bkz resimler

3. Lentigo Maligna(LMM): %4-15 Malign melanom bu gruptadır. Güneş yanığı veya kahverengi maküller yahut pigment değişikliği gösteren deri lezyonlarıyla karakteristiktir. %5-8 oranında invaziv melonama dönüşebilir. Nodüler gelişme göstermeleri de karakteristik özelliklerindendir.Bkz resimler

4. Acral lentiginous(ALM): Beyaz tenlilerdeki melonomların %2-8’ini oluşturur. Esmer ve kara tenlilerde ise bu oran %29-72 arasındadır. Tipik olarak avuç içinde, ayak tabanında ya da tırnak uçlarında düzensiz pigmente lezyonlar halinde görülür.Bkz resimler

Malign Melanomlı (MM) uçucuculara uçuş müsaadesi için nasıl bir politika izleneceği konusunda FAA’in Havacılık Tıbbı Yetkilendirme Bölümü (AMCD), yılda 8 binden fazla yayınlanmış melonoma vakalarını incelemekte ve bu hastalığın önemli artış gösterdiğini saptamış bulunmaktadır.

Şüpheli bölge ve lekelerden biyopsi yapılması şarttır. İğne biyopsisi lezyonun görünen kısmının 2-3 mm kenarından yapılmalıdır. Eksizyonel biyopsinin lenfatik drenaja paralel olması gereklidir.

AJCC (American Joint Committee on Cancer) 2001 yılında MM için ana değişiklikleri 4 maddede toplamıştır:

1. Malign melanom için tanıda en önemli faktör Breslow derinliğidir.

2. Mikroskobik ülserasyonun, kalınlığın dışında ikinci önemli faktör olduğu saptanmıştır. Sınıflandırmada ülserasyonun olmayışı a; varlığı b olarak gösterilmiştir.

3. Etkilenmiş bölgesel lenf nodüllerinin sayısı, yerel etkilenen lenf nodülü sayısından daha önemlidir.

4. Bariyer görevindeki lenf nodüllerinin durumu, tanı ve gelecek yaşam süresi için çok önemlidir.

Malign melanom için standart tedavi şüphelenen lekenin lokal anestezi ile cerrahi olarak alınması olmaktadır.

Malign melanoma için doku analizi testinin sonucunda belli olan Malign melanomun kalınlığına bağlı olarak belirli güvenlik sınırları bulunmaktadır.

Bu durum özellikle beklenmeyen Malign melanom vakasında ikinci bir eksizyonu gerekli kılabilir.

Örneğin: bir Malign melanom 2 mm'den daha az bir kalınlığa sahipse bu Malign melanom tek bir seferde 1 cm güvenlik marjı bırakılarak alınabilir. (Almanya için geçerli)

- Belirti niteliği taşıyan Malign melanomlar için (in-situ Malign melanomlar) 0,5 cm gereklidir.

- 2 mm tümör kalınlığı bulunan Malign melanomlar için 1 cm marj gereklidir.

- 2 mm'den daha kalın Malign melanomlar için 2 cm güvenlik marjı tavsiye edilir.

1 mm'den daha kalın Malign melanomlar için daha başka tedavi seçenekleri mevcut ise uygun prognoz ve karar için ayrıca sentinel lenf nodunun alınması ve incelenmesi tavsiye edilir.


Daha ileri vakalarda yardımcı tedavi (örn: alfa-interferon veya diğer kemoterapi modelleri) kimi zaman düşünülebilir, ancak bu durum genel bir kural değildir ve hasta için uzman bir doktor veya konu üzerinde uzmanlaşmış bir klinik uzmanın referansı gerekir.


Malign melanom gelişimi için bilinen risk faktörleri:

- çil ve kırmızı saçlı orta renkli deri,

- kolay güneş yanığı

- çok sayıda bene sahip bireyler, 50'den fazla bene sahip yetişkinler,

- çocuklukta geçirilmiş ağır güneş yanıkları,

- birinci dereceden akrabalarda Malign melanom bulunması,

1 mm'den daha az kalınlığa sahip olan Malign melanomlar için organlara yayılma pek olası değildir, takip için derinin ve bütün benlerin tam bir muayenesi tavsiye edilir (Almanya için geçerli)

- ilk 5 yıl boyunca yılda iki kez, sonrasında yılda bir kez.

1 mm'den daha kalın tümör kalınlıkları için sentinel lenf alınmasının dışında lokal lenf nodlarının ultrasonu, göğüs filmi ve bazı kan testleri tavsiye edilir: LDH, AP ve S100.

Mevcut ulusal rehberlerde daha fazla detay bu Malign melanomun temiz dokuya kadar çıkartılması esastır. WHO, 2 mm derinliği olan lezyonu 1 cm kenarlı vaziyette çıkartmayı yeterli bulmaktadır.

Büyük lenf nodülü bulunan hastalarda lenf nodül diseksiyonu yapılmalıdır. Elektif lenf nodül diseksiyonu hala tartışmalıdır. Özellikle 60 yaş altı hastalarda primer Malign melanom’un 1-4 mm kalınlığında olanlarda belki düşünülebilir.

İnterferon-2b (İNTRONA) ile adjuvan tedavi, metastatik Malign melanomalı hastalarda iyice düşünülüp karar verilerek yapılmalıdır. FDA bu tedaviyi AJCC’nin Stage II ve Stage III Malign melanomada önerilmektedir.